ÖZET

Amaç:

Ekstremite tromboembolileri damar hastalıkları içinde ciddi bir morbidite ve mortalite nedeni olarak karşımıza çıkmaktadır. Üst ekstremite akut arter tıkanıklığı, alt ekstremite arterlerine göre daha nadir görülmektedir ve tüm olguların %15-32’sini oluşturmaktadır. Etiyolojisinde travma, kollajen doku hastalıkları, malign tümörler, miksoma, subklavyan arter darlığı, miyokard infarktüsü ve tromboanjitis obliterans sık olarak saptanmaktadır. Bu hastaların tedavisinde ilk seçenek cerrahi embolektomi olup kronik zeminde gelişen hastalarda endarterektomi, patch plasti ve arteryel baypas uygulamaları da tedavi seçenekleri içerisinde yer almaktadır.

Gereç ve Yöntem:

Bu çalışmada hastanemiz acil servisinde görülen ve akut arteryel embolisi olan 31 (%53) kadın ve 27 (%47) erkekten oluşan toplam 58 hastanın klinik özellikleri ve prognozları retrospektif olarak değerlendirildi.

Bulgular:

Hasta grubumuzun ortalama yaşı 67.05±17.09 idi. Bu hastalardan 3’ünde brakiyal arter proksimalinde trombüs saptandı. Diğer 55 hastada trombüs brakiyal arter ve distalindeydi. Hastalara acil serviste tanı koyulmasının ardından 100 ünite/kg subkutan enoksaparin, operasyon esnasında ise ortalama 100ü/ kg olacak şekilde intravenöz heparin yapıldı. Cerrahi girişim bütün hastalarda lokal anestezi altında antekübital bölgeden selektif embelektomi olarak yapıldı. 2 hastada arteriotomi bölgesi safen patchplasti uygulanarak kapatıldı. Hastaların preoperatif demografik verileri ve tromboemboli nedenleri karşılaştırıldığında 21 (%36) hastada takip ve tedavi edilmemiş atriyal fibrilasyon mevcuttu. Beş (%8.6) hastada malignensi tespit edilirken 4 (%6.8) hasta klinik içi takipleri sırasında kaybedildi. Kaybedilen hastaların 3’ünde (%75) atriyal fibrilasyon olup 1 hastada ritm sinüs idi.

Sonuç:

Damar cerrahisi acillerinin önemli bir kısmını akut periferik arter tıkanıklıkları oluşturmaktadır. Bu nedenle erken tanı ve hızlı cerrahi tedavide çok önemlidir. Üst ekstremite akut arteriel tıkanıklıklarda AF önemli bir yer tutsa da diğer etiyolojik faktörleri özellikle de malignensiyi unutmamak gereklidir. AF bulunan üst ekstremite akut arteryel embolilerde erken mortalite daha yüksek oranda izlendiği için bu hastaların klinik takip ve tedavilerini daha yakın izlemek, önlenebilir sebepleri ortadan kaldırmak açısından önemlidir. Tedavi modalitelerinin gelişmesi ve uygun tedavinin bulunabilmesi için daha fazla çalışmanın yapılması gerektiğini düşünüyoruz.