ÖZET

Amaç:

Birinci basamak sağlık hizmetlerinde idrar yolu enfeksiyonları (İYE) için uygunsuz antibiyotik reçete edilmesi prevalansı oldukça yüksektir. Bu çalışmada, birinci basamak sağlık hizmeti veren hekimlerin non-komplike sistit ile başvuran erişkinlerde antibiyotik seçiminin uygunluğunu kılavuzlar eşliğinde değerlendirmeyi amaçladık.

Gereç ve Yöntem:

Çalışmaya Aralık 2022 ve Ocak 2023 tarihleri arasında İstanbul ilinde aile sağlığı merkezlerinde görev yapan aile hekimliği uzmanları, aile hekimi olarak görev yapan pratisyen hekimler, ikinci ve üçüncü basamak hastanelerde görev alan aile hekimliği uzmanı ve asistanları dahil edilmiştir. Veri toplama amacıyla Google Formu oluşturularak online olarak bu formlar hekimlere ulaştırılmıştır.

Bulgular:

Çalışmaya 421 hekim dahil edilmiştir. Fosfomisin, nitofurantoin, sefalosporin, sulfonamid, florokinolonon (FQ) ve penisilin için kullanım oranları sırasıyla; %83,8 (n=353), %52,3 (n=220), %24 (n=101), %14,5 (n=61), %26,6’sı (n=112), %10,7 (n=45) bulunmuştur. FQ ve aminopenisilinlerin non-komplike sistitin birinci basamak tedavisinde kullanımlarının olmadığı kabul edildiğinde, yaşça daha küçük ve görev süresi kısa olan hekimlerde doğru ampirik antibiyotik reçete etme oranı daha yüksektir (p=0,001). Ayrıca aile hekimliği yapan pratisyen doktorlar, aile hekimi uzmanı ve asistanlarına göre anlamlı olarak daha yüksek oranda yanlış ampirik tedavi uygulamışlardır (%39,3 vs. %10 ve %11,9).

Sonuç:

Birinci basamak sağlık hizmeti veren hekimlerimizin önemli bir kısmı halen rehberlerde önerilmeyen antibiyotikleri non-komplike sistitte ampirik tedavide reçete etmektedirler. Pratisyen hekimlerin ve yaşça büyük hekimlerin ampirik tedavide daha yüksek oranda yanlış tedavi seçimleri bize birinci basamak sağlık hizmetlerinde hizmet içi eğitim ihtiyacını göstermektedir.