ÖZET

Amaç:

Hematopoetik kök hücre nakli (HKHN), hematolojik hastalıklar için önemli bir tedavidir. HKHN’nin en önemli komplikasyonlarından biri, graft-versus-host hastalığıdır (GVHH) ve büyük doku uyumluluk kompleksinin (major histocompatibility complex-MHC) GVHH ve greft reddini etkilediği iyi bilinmektedir. İnsan lökosit antijenleri (human leukocyte antigen - HLA) tipinin lösemili hastalarda GVHH insidansı üzerindeki etkisini incelemeyi amaçladık.

Gereç ve Yöntem:

HLA uyumlu kardeş donörleri ile HKHN olan 57 hastada HLA ve akut, kronik GVHH oluşumu arasındaki ilişki değerlendirildi. Çalışmaya yaş ortalaması 10,11 olan 37 erkek ve 20 kız dahil edildi. Tüm hastaların tanıları; Akut myeloid lösemi (n=33), akut lenfoblastik lösemi (n=15), kronik myeloid lösemi (n=9) idi. Tüm nakil kardeş çiftleri HLA-A, -B, -C, -DRB1 allelleri için tiplendirildi. Sınıf I HLA antijenleri Terasaki mikrolenfositotoksisite kullanılarak saptandı ve sınıf II HLA allelleri polimeraz zincir reaksiyonu-diziye özgü primerler (polymerase chain reaction with specific primer sequence) yöntemi ile analiz edildi.

Bulgular:

HKHN uygulanan hastalar arasında GVHH insidansı %17,5 (n=10) olarak bulundu. HLA-DRB1*04 allelik frekansı [p=0,024, risk oranı (OR): 4,87] GVHH gelişen hastalarda daha yüksekti. Bununla birlikte, HLA-DRB1*11 allelik frekansı (p=0,031, OR: 0,12), GVHH gelişen hastalarda, GVHH geliştirmeyen hastalara göre daha düşüktü. Ayrıca, HLA-B38 (p=0,002) ve HLA-B41 (p=0,002) antijenleri sadece GVHH gelişen hastalarda bulundu. HLA-A26 alelinin (p=0,12) ve HLA-DRB1*11 alelinin (p=0,037, OR: 4,0) frekansları daha yüksekken, HLA-A2 allelinin frekansları (p=0,033, OR: 0,19) HKHN sonrası nükseden hastalarda daha düşük olarak saptandı.

Sonuç:

Bu çalışma, lösemili pediatrik hastalarda HKHN sonrası çocuklarda HLA sınıfının GVHH, relaps ve sağkalım ile ilişkisini değerlendiren çalışmadır.