ÖZET

Amaç:

İlaç zehirlenmeleri acil servislere önemli başvuru nedenlerinden biridir. Bu konuda adölesanlar ile erişkinler arasında yapılmış karşılaştırmalı çalışmalar nadirdir. Bu çalışmada adölesan ile erişkin yaş grubu arasındaki ilaç zehirlenme olgularını karşılaştırarak, demografik ve klinik özelliklerinin tanımlanması ve alınabilecek önlemlerin belirlenmesi amaçlanmıştır.

Gereç ve Yöntem:

1 Haziran 2009-30 Haziran 2010 tarihleri arasında Acil Tıp Kliniği’ne başvuran adölesan yaş grubu (9-19 yaş) ve erişkinyaş grubu (19 ve üstü yaş) ilaç zehirlenme olguları geriye dönük olarak değerlendirildi. Hastaların yaş, cinsiyet, ilacı ne amaçla aldığı, tedavide antidot kullanımının olup olmadığı, tek veya çoklu ilaç alıp almadığı, aldığı ilacın hangi gruptan olduğu, hastanede kalış süresi ve klinik sonuçlar kaydedildi.

Bulgular:

Çalışmaya toplam 278 hasta alındı. Hastaların %39.2’si adölesan (n=109), %60.8’i erişkindi (n=169). Adölesan erkek %15.6 (n=17) iken, erişkin erkek %20.1 (n=34), adölesan kadın %84.4 (n=92), erişkin kadın %79.9 (n=139) olarak bulundu. Ortalama yaş adölesan grupta 16.68±1.774 yıl iken erişkin grupta 27.87±7,264 yıl idi. Tedavide antidot kullanımı adölesanlarda %30 (n=3) iken, erişkinlerde %70 (n=7) idi. Özkıyım amaçlı ilaç alımı adölesanlarda %39.2 (n=109), erişkinlerde %60.8 (n=169) idi. Çokluilaç alımı adölesanlarda %51.9 (n=42) , erişkinlerde %48.1 (n=39) idi. Zehirlenmeye neden olan ilaç grubu adölesanlarda %46.9 (n=23) parasetamol iken, erişkinlerde %65.2 (n=30) antidepresan ilaçlardı. Hastaların hastanede kalış süresi adölesan grupta 1.19±0.775 saat iken, erişkin grupta 1.15±0.617 saat idi. Hiçbir hastamız hayatını kaybetmedi.

Sonuç:

Akut zehirlenmeler acil servisler için önemli bir medikal sorundur. Özkıyım amaçlı en yaygın yöntem ilaç alımıdır. Hem erişkinlerde hem adölesanlarda ilaç zehirlenmeleri, kadınlarda daha yaygındır. Özkıyım amaçlı ilaç zehirlenmeleri erişkinlerde adölesanlaragöre daha fazladır. Kullanılan ilaç grubu olarak ilk sırada adölesanlarda parasetamol iken, erişkinlerde antidepresan ilaçlardır. Çoklu ilaç alımı ise adölesanlarda erişkinlere göre daha fazladır. Risk faktörleri belirlenerek bunlara yönelik önlemlerin alınması ve toplumsal eğitim faaliyetlerinin planlanması yoluyla bu tür zehirlenme olgularının sayısının azaltılabilmesi mümkündür.