ÖZET

Amaç:

Plantar fasiit topuk ağrısının sık nedenlerinden birisidir. Sıklıkla ağrı plantar fasyanın yapıştığı kalkaneal medial tüberkülünün yanındadır. Plantar fasiit tedavisinde çeşitli konservatif yöntemler mevcuttur. Hastaların yaklaşık %10’unda konservatif yöntemlere yanıt alınamayıp, cerrahi yöntemler uygulanmaktadır. Bu çalışmada plantar fasiit tanılı hastalarda ekstrakorporeal şok dalga tedavisi’nin (ESWT) etkinliğinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır.

Gereç ve Yöntem:

Çalışmamızda en az 6 hafta süreyle semptomları olan, 31 (25 kadın, 6 erkek) plantar fasiit tanısı almış hasta incelenmiştir. Hastaların ağrı düzeylerinin değerlendirilmesinde Vizüel Analog Skala (VAS) kullanılmıştır. 6 nokta derecelendirme skalası ile yürümekle topuk ağrısı olmadan geçen yürüme süresi tedavi öncesi ve tedaviden 1 ay sonra değerlendirilmiştir. ESWT cihazı ile tedavi haftada 1 kez olmak üzere 3 seans, 3 hafta süreyle, frekans ayarı 12-15 Hz, 2-3 bar ve 2500 puls şeklinde uygulanmıştır. Ayrıca yaş, VKİ, cinsiyet gibi özelliklerin plantar fasiit ile ilişkisi değerlendirilmiştir.

Bulgular:

Tedavi öncesi ile tedavi sonrası 1. ay sabah ve aktivite VAS ağrı skorları arasında istatistiksel olarak anlamlı fark varken (sırasıyla, p=0.000, t=5.27; p=0.000, t=6.12), tedavi öncesi ile tedavi sonrası 1. ay istirahat VAS değerleri farkı istatistiksel olarak anlamlı değildi (p=0.091, t=1.74). Tedavi öncesi 6 nokta derecelendirme skalasına göre ağrısız yürüme süresi 5 dakikanın altında olan hasta sayısı 22 (%71) iken tedavi sonrası 1. ayda bu sayı 5 (%16) olmuştur. ESWT tedavisi ile hastalarda herhangi yan etki saptanmadı.

Sonuç:

ESWT, plantar fasiit tedavisinde güvenli ve etkili bir tedavi yöntemidir. Komplikasyon oranları düşük ve önemsiz seviyededir. Ancak, daha fazla hasta sayısını içeren, ESWT’nin uzun dönem sonuçlarına yönelik çalışmaların yapılması gerekmektedir.