ÖZET

Amaç:

Bu çalışmada serebrovasküler hastalıkların etyolojik ve demografik özelliklerinin kesitsel olarak incelenmesi ve ateroskleroz risk faktörleri ile olan ilişkisinin irdelenmesi amaçlanmıştır.

Gereç ve Yöntem:

Serebrovasküler hastalık tanısı konulan 24 hasta ile benzer yaş ortalaması olan 18 sağlıklı birey çalışmaya alındı. Hastalarda açlık kan şekeri, total kolesterol, trigliserid, düşük dansiteli lipoprotein-kolesterol düzeyleri (LDL-K), vücut kitle oranı, sigara ve alkol kullanımları, ailede aterosklerotik kalp hastalığı öyküsü, sistolik kan basıncı ve diyastolik kan basıncı değerleri karşılaştırıldı.

Bulgular:

En sık serebrovasküler hastalık nedeni olarak (n=19) iskemi saptandı. Onyedi hastada hipertansiyon, 8’inde diyabet, 20’sinde hiperlipidemi, 7’sinde sigara içme alışkanlığı, 14’ünde ailede aterosklerotik hastalık öyküsü mevcuttu. Serebrovasküler hastalığı olan diyabetik ve hipertansif hastaların açlık kan şekeri, total kolesterol, trigliserid, sistolik kan basıncı ve diyastolik kan basıncı değerleri serebrovasküler hastalığı olmayan diyabetik ve hipertansişerden anlamlı olarak yüksek saptandı (sırasıyla p0.05, p0.06, p0.01, p0.001, p0.001). LDL-K düzeyleri serebrovasküler hastalığı olan diyabetik ve hipertansişerde anlamlı olarak yüksekti (p0.01). İlçenin sosyokültürel yapısı nedeni ile alkol ve sigara öyküsü sağlıklı olarak alınamadı. Serebrovasküler hastalık tanılı diyabetiklerde vücut kitle oranı istatistiksel anlamı olmasa da yüksekti (p=0.108). Ailede aterosklerotik kardiyovasküler hastalık öyküsü anlamlı yüksekti (r=0.102, p0.001).

Sonuç:

Serebrovasküler hastalık ile ateroskleroz risk faktörleri arasında sık ilişkinin olduğu, değiştirilebilir risk faktörleri ile ilgili primer ve sekonder korumanın serebrovasküler hastalık ile ilişkili mortalite ve morbiditeyi azaltacağı kanılarına varıldı.