ÖZET

Amaç:

Bu çalışmada, ameliyat sonrası hastaların erken dönemdeki uyku kalitelerini incelemek ve uyku kalitesini etkileyen faktörlerin belirlenmesi amaçlanmıştır.

Gereç ve Yöntem:

Veriler kişisel ve demografik bilgileri içeren bir form ve uyku düzenini etkileyen etmenler formu (UDEEF) ile toplandı. UDEEF 24 soru içeren likert tipi bir ölçektir. Uyku sorunları 5 seçenekli bir dizide derecelendirilerek hastalara sorulmuştur: 1=Hiç etkilemiyor, 2=Etkilemiyor, 3=Kararsızım, 4=Etkiliyor, 5=Çok etkiliyor olarak sıralanmıştır. Bu ölçekten alınabilecek en yüksek puan 120 ve en düşük puan 24’dür. Sonuçlar yüzde, ortalama ve standart sapma olarak verildi. Verilerin analizinde Mann-Whitney U ve Kruskal Wallis varyans analizi kullanıldı.

Bulgular:

Çalışmaya toplam 134 hasta alındı. Hastaların yaş ortalamaları 49.47±17.85 olarak saptandı. UDEEF puan ortalaması 57.35±13.24’dü. Ameliyat sonrası ağrı seviyesi yüksek olan hastaların anlamlı bir şekilde uyku sorunlarının fazla olduğu belirlendi. Uyku kalitesini olumsuz yönde en fazla etkileyen diğer faktörler; odanın havasız olması, vücuda takılı tıbbi cihazlar, kalabalık bir oda ve gürültünün olmasıydı. Hastaların kişisel özelliklerine göre UDEEF puan ortalamaları incelendiğinde; cinsiyetin, medeni durumun, eğitim seviyesinin ve kronik hastalık olup olmamasının UDEEF puan ortalamalarını etkilemediği ve istatistiksel olarak anlamlı bir fark olmadığı belirlendi (p>0.05). Daha önce hastaneye yatma deneyimi olanların UDEEF puan ortalamaları ile daha önce hiç hastaneye yatmamış olanların puan ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı fark bulundu (p<0.05).

Sonuç:

Cerrahi kliniğinde yatan hastaların uyku kalitesinin ortalamanın altında olduğu gerçeği, hastaların uyku kalitesini etkileyen olumsuz etmenlerin net olarak tespit edilmesi ve gerekli düzenlemelerin yapılması gerektiğini göstermektedir. Bu sonuçlar doğrultusunda, hastanın fiziki konforunun ve ağrı kontrolünün sağlanması, gürültünün azaltılması için sağlık çalışanlarının bu konuya daha fazla önem vermeleri önerilmektedir.