ÖZET

Amaç:

Bu çalışmada yoğun bakım ünitesindeki (YBÜ) hastalarda prognostik ve organ yetmezliği skorlama sistemleri ile serum aminoasit düzeyleri arasındaki ilişki araştırıldı.

Gereç ve Yöntem:

Çalışmaya 45 yaş üstü herhangi bir nedenden dolayı dahiliye YBÜ’ye interne edilen 45 hasta dahil edildi. Tüm hastaların fizik muayeneleri yapıldı ve kan tetkikleri (kantitatif amino asitler dahil) analiz edildi. Hastaların sıralı organ yetmezliği değerlendirmesi (SOFA), çoklu organ disfonksiyon skoru (MODS), Basitleştirilmiş akut fizyoloji skoru II (SAPS II), akut fizyoloji ve kronik sağlık değerlendirmesi II (APACHE II), ve glasgow koma skalası (GCS) skorları hesaplandı. Kantitatif aminoasit düzeyleri ölçüldü. Hastaların mortalite ve organ yetmezliği skorlarına göre risk oranları belirlendi ve hastalar yüksek riskli ve düşük riskli olarak gruplandırıldı. Tüm parametreler bu gruplar arasında karşılaştırıldı ve amino asit seviyeleri ile risk skorları arasındaki ilişki değerlendirildi. İstatistiksel analizde p<0,05 kabul edildi.

Sonuç:

Bu çalışmada risk skoru yüksek ve prognozu kötü olan hastalarda metiyonin, ornitin, fenilalanin, beta-alanin, sistin, 3-metil histidin, prolin, alanin, glisin, histidin düzeylerinin yüksek olduğunu saptadık. Sonuçlarımız, kritik hastalarda bozulmuş enerji metabolizması ile kas proteini yıkımı arasında yakın ve anlamlı bir ilişki olduğunu düşündürtmektedir.

Bulgular:

Bu çalışma 23’ü kadın, 22’si erkek 45 hasta üzerinde gerçekleştirildi. Hastaların ortalama yaşı 74±11 yıl idi. Hastalar APACHE II skoruna göre düşük riskli (<25 puan) ve yüksek riskli (≥25 puan) diye iki gruba ayrıldığında metiyonin (p=0,011), ornitin (p=0,019) ve fenilalanin (p<0,001); SAPS II skoruna göre düşük riskli (≤40 puan) ve yüksek riskli (>40 puan) diye iki gruba ayrıldığında beta-alanin (p=0,038), sistin (p=0,038), 3-metil histidin (p=0,024), fenilalanin (p=0,011) ve prolin (p=0,027); GKS skoruna göre yüksek riskli (≤8 puan), orta riskli (8-13 puan) ve düşük riskli (≥13 puan) diye üç gruba ayrıldığında alanin (p=0,031), beta-alanin (p=0,035), fenilalanin (p=0,006), glisin (p=0,005), histidin (p=0,007), metiyonin (p=0,044) ve ornitin (p=0,007) düzeyleri arasında anlamlı farklılık saptandı. APACHE II skoru ile beta alanin (r=0,466; p=0,001), sitrulin (r=0,394; p=0,007), etanolamin (r=0,366; p=0,013), histidin (r=0,353; p=0,017), 3-metil histidin (r=0,450; p=0,002), ornitin (r=0,445; p=0,002), fenilalanin (r=0,548; p<0,001) arasında pozitif yönlü orta düzeyde; SAPS II skoru ile beta alanin (r=0,403; p=0,006), sistatyonin (r=0,341; p=0,022), etanolamin (r=0,356; p=0,017), 3-metil histidin (r=0,402; p=0,006), ornitin (r=0,349; p=0,019), fenilalanin (r=0,525; p<0,001) arasında pozitif yönlü orta düzeyde, glisin, valin arasında pozitif yönlü zayıf düzeyde; MODS skoru ile alanin (r=0,340; p=0,022), beta alanin (r=0,407; p=0,006), sistatyonin (r=0,352; p=0,018), etanolamin (r=0,358; p=0,0169), histidin (r=0.495; p=0,001), 3-metil histidin (r=0,407; p=0,006), metiyonin (r=0,462; p=0,001), ornitin (r=0,360; p=0,015), fenilalanin (r=0,621; p<0,001), prolin (r=0,445; p=0,002) arasında pozitif yönlü orta düzeyde; SOFA skoru ile alanin (r=0,547; p<0,0019), beta-alanin (r=0,354; p=0,0179), arginin (r=0,423; p=0,004), sistatyonin (r=0,423; p=0,004), etanolamin (r=0,437; p=0,003), glisin (r=0,399; p=0,007), histidin (r=0,512; p<0,001), 3-metil histidin (r=0,327; p=0,028), lösin (r=0,376; p=0,011), metyonin (r=0,585; p<0,001), ornitin (r=0,467; p=0,001), fenilalanin (r=0,644; p<0,001), prolin (r=0,523; p<0,001), treonin (r=0,371; p=0,012) arasında pozitif yönlü orta düzeyde, GKS skoru ile beta alanin (r=-0,390; p=0,008), etanolamin (r=-0,364; p=0,014), glisin (r=-0,360; p=0,015), ornitin (r=-0,510; p=0,000), fenilalanin (r=-0,433; p=0,003) arasında negatif yönlü orta düzeyde anlamlı korelasyon saptadık.